SİMETRİ  & DÜZEN TAKINTISI

Simetri ve düzenle ilgili obsesyonu olan bireyler genellikle düşünce ve itki olarak bu obsesyonları yaşamaktadırlar. Düşünce olarak bakıldığında örneğin, kişi düzgün durmadığını gördüğü bir eşyayı düzeltmez ise o eşyanın sahibinin, kendisinin ya da sevdiği birinin başına kötü bir şey gelebileceği düşüncesi ile kaygısı artmaktadır. Bu bireyler genel de kompulsif eylemleri fazlasıyla yapmakta ve her şeylerini düzen içinde oturtmaktadırlar. İtki olarak gelen bu obsesyonlarda ise kişi sadece kendisi için düzenli olmayan nesneleri gördüğünde kendisini rahatsız hissetmekte ve hemen düzen içerisine sokmaktadır.

​

Obsesif Kompulsif Bozukluğu tanımlarken isminde de belirtildiği gibi 3 kavram üzerinde durulmaktadır. Bunlar; obsesyon (takıntı), kompulsiyon (zorlantı) ve kaçınma davranışı olmaktadır. Obsesif Kompulsif bozuklukluk genellikle tedaviye bireyler başvurmaz ise artarak devam eden, kişinin hayatındaki birçok alanda işlevselliğinin azalmasına neden olup hayatını kısıtlayan, dışarıdan takıntıların anlaşılmadığı kompulsiyonların ise anlaşılabildiği ya da bazen de zihinsel eylemlerle fark edilemediği bir psikolojik hastalıktır. Takıntı kişinin değerleri üzerinde hassas olduğu noktalardan kişiyi vurur!

​

Obsesyon (takıntı), kişinin istemi dışında zihnine gelip kişiyi rahatsız eden, gitmesi için çabaladıkça tekrarlayarak gelip kişi de kaygı uyandıran rahatsız edici düşünce, görüntü ya da dürtüdür. Kişiyi rahatsız eden bu takıntının gelmesini istemedikçe aslında düşünceye bir değer vermeye başladığı için kişi buna saplanır ve düşünce tekrarlayıcı bir biçimde daha çok gelmeye başlar ve kaygısı artmaktadır. Takıntıların bir çok çeşidi bulunmakta ve herşeye karşı gelişebilmektedir. OKB'si olan kişilerin sıkça kurduğu cümlelerden birisi de: ''mantıksız olduğunu bende biliyorum ama.....'' şeklindedir. 

​

​

Kompulsiyon (zorlantı), kişinin zihnine gelen takıntının yarattığı kişide ki kaygıyı rahatlatma amacı ile kişi de yapılma zorunluluğu hissettiren zaman içerisinde kişi için yapması gerektiği bir zorunluluk halini alan, eğer yapamzsa çok yoğun kaygı ve huzursuzluk duygularını yaşadığı, aslında kişi için işlevsel olmayan ve hastalığı olumsuz yönde besleyen zihinsel ya da davranışsal yapılan eylemler olmaktadır. Kişi mantıksız bulsa dahi takıntısal düşünceye değer verip anlam yüklemeye başladıkça gelen takıntı kişi de çok daha yoğun kaygı uyandırmaktadır. Kompulsif eylemler kişiye anlık rahatlamalar sağlar ancak takıntı hastalığının en önemli yanlarından biri kişinin hayat kailtesini oldukça düşürmesidir. Çünkü zamanla kişinin yaptığı kompulsif eylemler yetmemeye bu yüzden de süresini ve sayısını arttırmaya başlarlar. Örneğin; tam temiz olmadı obsesyonunun getirdiği rahatsızlık hissini gidermek için başlarda kişi kompulsiyon olarak elini 2 kere yıkarken zamanla el yıkama sayısı yetmemeye ve bu sayısı tam emin olana kadar 3,4,5 derken kişi lavaboda dakikalarını geçirmeye başlar.

​

​

Kaçınma ise, kişinin kendisini rahatsız edici gelen takıntılarından korunmak için yaptığı işlevsel olmayan bir başa çıkma biçimidir.  Kişi obsesif düşüncelerini tetikleyecek her türlü ortam, nesne ve durumdan kaçınarak bu düşüncenin gelmesini azaltmaya çalışmaktadır. Genellikle takıntısı olan kişi, kendisini rahatlatmaya yönelik olan kompulsif davranışlarla başa çıkamadığında bu duruma kendisini mecbur hisseder. Ancak kaçınma, hastalığı besleyen ve kişinin hayatını oldukça kısıtlayan, eskiden yapabildiği şeyleri yapmayı bırakmasına neden olan bir davranıştır. Örneğin; inançlı birinin abdest alırken tam yaptım mı yapmadım mı takıntısı geldiğinde tekrar tekrar abdest almaya başlar. Ancak bu durum zaman içerisinde kişiyi hem fiziken hem de mental olarak yormaya başladığı için; ibadetlerini yapmak istese de takıntısı gelmesin diye takıntının geleceği her şeyi (namaz,abdest) bırakır.

​

Obsesif Kompulsif Bozukluğa sahip bireylerde kişinin bir tek tip obsesyonu olmadığı görülebilmektedir. Bir kişide birden fazla farklı takıntı tipi gözükebilir. Örneğin; kişi de aynı anda hem temizlik hem cinsel hem de dini takıntılar olabilir. Bazı kişilerde ise obsesyonlar şekil değiştirebilmektedir. El yıkama obsesyonu olan birinin zaman içerisinde bu obsesyonu kaybolmuş ve yerini kontrol etme obsesyonları alabildiği gibi örnek durumlar tedavi görülmez ise sıklıkla yaşanabilmektedir. 

Takıntılar her şeye karşı gelişebilir. Yazının devamında obsesyon türlerine dair detaylı bilgileri görebilirsiniz. En sık görülen takıntı türlerini sınıflandırdığımızda;