Ergenlerde Panik Atak Tedavisi ve Belirtileri

Ergenlerde panik atak, ani gelen korku nöbetleriyle hem bedeni hem ruhu sarsan bir deneyimdir. Kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve gerçeklikten kopma hissiyle yaşanan bu anlar, çoğu zaman gençlerin bilinçdışı dünyasında bastırılmış duyguların bir çığlığıdır.

Peki, panik atak ergenlikte neden ortaya çıkar? Belirtileri nelerdir? Ve daha da önemlisi, bu durum kalıcı olarak nasıl geçer?

Bu yazıda panik atağı yalnızca bir kriz anı olarak değil, ergenin bilinçdışı çatışmalarının dile gelme biçimi olarak ele alacak; psikanalitik bakış açısıyla anlamaya çalışacağız. Ayrıca ailelerin nelere dikkat etmesi gerektiğini, hangi yaklaşımların genç için iyileştirici olduğunu ve ilaç tedavisinin neden çoğu zaman yetersiz kaldığını detaylandıracağız.

⸻

Ergenlikte Panik Atak Neden Olur?

Ergenlik, yalnızca bir büyüme süreci değil; kimliğin yeniden kurulduğu, aidiyetlerin sorgulandığı, öfke ve suçluluk gibi zor duygularla baş başa kalınan bir dönemdir. Bu dönemde gençlerin taşıdığı şu sorular tetikleyici olabilir:

• “Ben kimim?”

• “Sevilmeyi hak ediyor muyum?”

• “Ayrı bir birey olursam yalnız mı kalırım?”

Psikanalitik açıdan panik atak, bu karmaşık duyguların beden üzerinden dışavurumudur. Bastırılan öfke, terk edilme korkusu, değersizlik hissi gibi temalar; genç onları ifade edemediğinde panik atağa dönüşebilir.

Ergenlerde Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Gençler çoğu zaman panik ataklarını tanımlarken şu ifadeleri kullanır:

“Birden içimde bir şey oldu. Sanki dünya tersine döndü.”

“Kalbim deliler gibi attı. Nefes alamadım. Bayılacak gibiydim.”

Bu ifadeler çoğu kitaplardaki kriterlerden daha doğrudur çünkü deneyimi içeriden tarif ederler.

Ergenlerde Yaygın Panik Atak Belirtileri

• Kalp çarpıntısı, göğüste sıkışma

• Nefes darlığı, boğulma hissi

• Baş dönmesi, bayılacak gibi olma

• Terleme, titreme

• Gerçeklikten kopma hissi

• “Öleceğim”, “deliriyorum”, “kontrolümü kaybettim” düşünceleri

Bu belirtiler yalnızca bir kriz anını değil, bastırılmış duyguların bedende yankılanışını temsil eder.

👉 Belirtilerinizin panik atak mı yoksa başka bir bozuklukla mı ilişkili olduğunu öğrenmek isterseniz, Panik Atak Olduğumu Nasıl Anlarım? yazısına göz atabilirsiniz.

Panik Atak Geçiren Ergene Aile Nasıl Yaklaşmalı?

Aileler çoğu zaman “ne yapmalıyız?” sorusuyla baş başa kalır. Ama daha derin ve doğru soru şudur:

“Bu yaşanan ne anlatmaya çalışıyor?”

Panik atak yaşayan gençler, çoğu zaman duygularını fark edemezler. Bastırılmış suçluluk, ebeveynlere duyulan öfke, kardeş kıskançlığı gibi temalar bilinç düzeyinde yoktur ama beden bu yükü taşır.

“Ben bile bilmiyorum neden böyle oldum. Ama bir şeyler içimde kırıldı.”

Aileler için bu noktada en önemli tutum, sadece “ne olduğunu anlamaya çalışmak” değil, neden yaşandığını birlikte araştırmaya açık olmak olmalıdır. Çünkü her semptom bir sorunu bastırmak için değil, çoğu zaman duyulmak için ortaya çıkar.

Panik Atak Yaşayan Ergenin Ailesine Öneriler

• Atağı küçümsemeyin: “Takma kafana” yalnızlaştırır

• Sakin kalın ve dinleyin

• Atağın geçtiği anda değil, anlamı üzerine konuşulacak bir alan yaratın

• Genci terapiye teşvik edin ama zorlamayın

Ergenlerde Panik Atak Nasıl Geçer?

Nefes egzersizleri gibi teknikler o anki fizyolojik alarmı hafifletse de, panik atağın esas kaynağı ruhsaldır. Bastırılan duygularla yüzleşilmeden kalıcı bir iyileşme beklenemez.

Panik atak, söze dökülemeyen duyguların beden üzerinden ifade bulmasıdır.

Psikanalitik terapide genç, bu duygularla ilk kez karşılaşır, onları anlamlandırır. Böylece panik atak semptom olmaktan çıkar, bir iç görü kapısına dönüşür.

Ergenlerde Panik Atak Tedavisinde Neden Terapi Etkili?

Panik atağı sadece bir “semptom” olarak görmek yanıltıcıdır.

Çünkü semptom giderilebilir; ama nedeni çözülmediği sürece başka biçimlerde geri dönebilir.

Neden psikanalitik terapi?

• Çünkü panik atağın altında çoğu zaman bilinçdışı çatışmalar yatar.

• Ergen, çoğu zaman ne hissettiğini bile tam olarak bilemez.

• Terapide duygular kelimeye dönüşür, yük hafifler.

• Panik atağın anlamı çözülür, korku yerini içgörüye bırakır.

Panik Atak İlaçla Neden Geçmez

İlaç tedavisi, bazı durumlarda kısa vadede rahatlatıcı olabilir. Ancak şu sınırlara sahiptir:

• Belirtiyi bastırır, duyguyu değil

• Beden susabilir ama bastırılmış içerik başka semptomlarla geri dönebilir

• İyileşme değil, geçici sessizlik sağlar

👉 Gece Anksiyetesi Neden Olur ve Nasıl Geçer adlı yazımızı okumak için tıklayın

Terapiye Bir Davet

Panik atak yaşayan bir ergen için en iyileştirici şey, anlaşılmak ve duyulmak hissidir.

Terapide bu duyulma alanı sağlandığında, genç ilk kez kendine şunu söyleyebilir:

“Ben bu duygularla yalnız değilmişim.”

“Bu bana ait ama beni tanımlamak zorunda değil.”

Psikanalitik terapi, yalnızca semptomları değil, gencin tüm varoluşunu merkeze alır.

Panik atakla birlikte gelen karmaşık içsel dünyayı anlamak, onun en büyük panzehiridir.